Nhằm thúc đẩy kết nối và đối thoại chính sách, chiều ngày 15/5/2025, Đại học Kinh tế Quốc dân phối hợp với Tổ chức Forest Trends đã tổ chức Tọa đàm khoa học với chủ đề: “Thị trường xuất khẩu ngành hàng nông lâm sản của Việt Nam trước các yêu cầu của EU về sản xuất hàng hóa không gây mất rừng (EUDR) và tiềm năng phát triển thị trường tín chỉ carbon”.
.JPG)
Quang cảnh Tọa đàm
Tham dự Tọa đàm, về phía đại biểu ngoài trường có: TS. Nguyễn Trung Kiên – Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường; TS. Nghiêm Phương Thúy – Chuyên viên, Cục Lâm nghiệp – Kiểm lâm, Bộ Nông nghiệp và Môi trường; TS. Trương Tất Đơ – Cục Lâm nghiệp -Kiểm lâm, Bộ Nông nghiệp và Môi trường; TS. Tô Xuân Phúc – Đại học Quốc gia Úc (ANU), Giám đốc điều hành Chương trình Chính sách, Tài chính và Thương mại Lâm nghiệp của Tổ chức Forest Trends (Hoa Kỳ); bà Bùi Việt Anh – Viện Chính sách chiến lược, Bộ Nông nghiệp và Môi trường; TS. Phạm Thị Hương Thủy – Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam; ông Tống Hưng Hải – Giám đốc CTCP Cao su Miền Trung.
Về phía Đại học Kinh tế Quốc dân có: GS.TS Nguyễn Thành Hiếu – Phó Giám đốc Đại học; PGS.TS Ngô Thị Phương Thảo – Trưởng khoa Bất động sản & Kinh tế tài nguyên; cùng đại diện lãnh đạo các Trường, Phòng ban, Khoa, Viện, Trung tâm; các chuyên gia, các nhà khoa học, các giảng viên trong và ngoài Đại học.
Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với thị trường thế giới và điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các ngành hàng nông – lâm nghiệp. Hiện nay, nhiều mặt hàng như cà phê, gỗ, cao su, điều, sầu riêng… đang được sản xuất với quy mô lớn và chủ yếu phục vụ xuất khẩu. Tuy nhiên, chuỗi cung ứng của các ngành hàng này vô cùng phức tạp, với sự tham gia của hàng trăm nghìn đến hàng triệu nông hộ ở khâu đầu chuỗi, hàng nghìn tiểu thương kết nối giữa các hộ sản xuất và công ty chế biến xuất khẩu, cùng nhiều công ty trong nước và FDI tham gia vào khâu chế biến.
Trong bối cảnh các lo ngại về tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, các thị trường lớn như Mỹ, EU đang đặt ra những yêu cầu ngày càng chặt chẽ đối với các mặt hàng nông lâm sản được sản xuất tại các quốc gia nhiệt đới. Ví dụ điển hình nhất là Quy định chống mất rừng của EU (EUDR) được ban hành năm 2023 và sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2026. Quy định này chỉ cho phép 7 loại mặt hàng, trong đó có gỗ, cà phê, cao su, dầu cọ, ca cao, thịt bò và một số sản phẩm chế biến từ các mặt hàng này được nhập khẩu vào EU khi quá trình sản xuất không gây mất rừng. Đáp ứng EUDR đòi hỏi toàn bộ các hoạt động trên chuỗi cung đảm bảo được việc truy xuất, với các sản phẩm nhập khẩu vào EU cần có các bằng chứng xác thực cho phép truy xuất tới tận thửa đất nơi canh tác.
Chính phủ và các hiệp hội ngành hàng đang nỗ lực thay đổi chính sách và hành động nhằm đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường xuất khẩu, đồng thời nắm bắt cơ hội từ các nguồn tài chính mới như thị trường carbon rừng. Trong bối cảnh đó, các trường đại học và viện nghiên cứu có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tư vấn, phản biện, góp phần nâng cao hiệu quả của việc xây dựng và thực thi chính sách. Sự kết nối giữa cơ quan hoạch định chính sách, hiệp hội ngành hàng và giới nghiên cứu – cũng như giữa các cơ sở nghiên cứu với nhau – là điều kiện cần thiết để thiết lập các quan hệ hợp tác cùng có lợi, đặc biệt trong những lĩnh vực mới như EUDR và thị trường carbon rừng.
.JPG)
GS.TS Nguyễn Thành Hiếu – Phó Giám đốc Đại học phát biểu
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, GS.TS Nguyễn Thành Hiếu – Phó Giám đốc Đại học mong muốn Tọa đàm sẽ nhận được những ý kiến đóng góp giá trị từ các chuyên gia, nhà khoa học và đại diện các cơ quan quản lý về các giải pháp tổ chức lại chuỗi cung để đảm bảo truy xuất nguồn gốc, các cơ chế chính sách cần thay đổi, vai trò của các bên tham gia trong chuỗi và các hình thức liên kết giữa các nông hộ sản xuất, đại lý và công ty chế biến. Những đóng góp này sẽ giúp các ngành hàng nông lâm nghiệp Việt Nam đáp ứng các yêu cầu về truy xuất nhằm duy trì thị trường xuất khẩu và phát triển bền vững trong tương lai.
Phó Giám đốc Đại học hy vọng rằng buổi Tọa đàm sẽ là sự khởi đầu cho việc kết nối các chuyên gia trong và ngoài nước nghiên cứu tư vấn chính sách về lĩnh vực nông lâm nghiệp ở Việt nam, nhằm đóng góp cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập.
.JPG)
Các đại biểu tham dự Tọa đàm cùng chụp ảnh lưu niệm
Tại Tọa đàm, các đại biểu đã thảo luận và đưa ra nhiều kiến nghị nhằm cập nhật và chia sẻ thông tin về các xu hướng thị trường xuất khẩu, bao gồm các yêu cầu mới về sản xuất hàng hóa không gây mất rừng và thảo luận về các ý nghĩa đối với các ngành hàng nông – lâm nghiệp của Việt Nam.
Buổi Tọa đàm cũng hướng tới việc cập nhật và chia sẻ thông tin về vận hành của thị trường các-bon, tập trung vào các cơ hội và thách thức của thị trường các-bon rừng của Việt Nam trong tương lai. Thông qua việc tập trung vào hai vấn đề chính là Quy định chống mất rừng của EU (EUDR) sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2026 và tiềm năng của thị trường tín chỉ carbon rừng trong bối cảnh Việt Nam cam kết giảm phát thải khí nhà kính và phấn đấu đạt net-zero vào năm 2050; cũng như các giải pháp tổ chức lại chuỗi cung để đảm bảo truy xuất nguồn gốc, các cơ chế chính sách cần thay đổi, vai trò của các bên tham gia trong chuỗi và các hình thức liên kết giữa các nông hộ sản xuất, đại lý và công ty chế biến để đáp ứng yêu cầu về truy xuất nhằm duy trì thị trường xuất khẩu và phát triển bền vững các ngành hàng trong tương lai.
Bài và ảnh: Phòng Truyền thông
